അവിശ്വാസ പ്രമേയങ്ങളുടെ ചരിത്രത്താള്‍

നരേന്ദ്രമോഡി സര്‍ക്കാര്‍ രണ്ടാമത്തെ അവിശ്വാസ പ്രമേയത്തെ നേരിടാനൊരുങ്ങുകയാണ്. മണിപ്പൂര്‍ വിഷയത്തില്‍ പാര്‍ലമെന്റില്‍ പ്രസ്താവന നടത്താത്ത പ്രധാനമന്ത്രി, രാഷ്ട്രീയ റാലികളിലും ബിജെപി, എന്‍ഡിഎ യോഗങ്ങളിലും മണിപ്പൂര്‍ സംഭവങ്ങളെ നിസാരവല്‍ക്കരിക്കും വിധം സംസാരിക്കുന്നുമുണ്ട്. ഈ സാഹചര്യത്തിലാണ് പ്രതിപക്ഷം അവിശ്വാസ പ്രമേയത്തിന് നോട്ടീസ് നല്‍കിയതും സഭാധ്യക്ഷന്‍ അവതരണാനുമതി നല്‍കിയിരിക്കുന്നതും.

ഈ സന്ദര്‍ഭത്തില്‍ ഇന്ത്യയിലെ കേന്ദ്ര സര്‍ക്കാരുകള്‍ക്ക് നേരിടേണ്ടിവന്ന അവിശ്വാസ പ്രേമയങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഒന്ന് ഓര്‍ത്തുപോകുകയാണ്. അവിശ്വാസപ്രമേയം മൂലം ഭരണം നഷ്ടമായ സംഭവങ്ങളടക്കം ഇന്ത്യന്‍ രാഷ്ട്രീയ ചരിത്രത്തിലുണ്ട്.  അവിശ്വാസ പ്രമേയങ്ങള്‍ അവതരിപ്പിച്ചതുവഴി ഇന്ത്യയില്‍ ഇതുവരെ താഴെവീണത് മൂന്ന് സര്‍ക്കാരുകളാണ്. ലോക്‌സഭയിൽ ഇതുവരെ 27 തവണ അവിശ്വാസ പ്രമേയങ്ങൾ അവതരിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. ലോക്‌സഭയിലെ നടപടിക്രമങ്ങളുടെയും പെരുമാറ്റത്തിന്റെയും ചട്ടം 198 പ്രകാരം ലോക്‌സഭയിൽ സർക്കാരിനെതിരെ പ്രതിപക്ഷം അവതരിപ്പിച്ച ഔപചാരിക നിർദ്ദേശമാണ് അവിശ്വാസ പ്രമേയം.

പിആർഎസ് ലെജിസ്ലേറ്റീവ് റിസർച്ച് സമാഹരിച്ച കണക്കുകൾ പ്രകാരം, സ്വതന്ത്ര ഇന്ത്യയുടെ ചരിത്രത്തിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ അവിശ്വാസ പ്രമേയങ്ങൾ വന്നത് ഇന്ദിരാഗാന്ധിയുടെ നേതൃത്വത്തിലുണ്ടായിരുന്ന സർക്കാരുകൾക്കെതിരെയാണ്. 15 എണ്ണം. 1979ൽ മൊറാർജി ദേശായി സർക്കാരിനെതിരെ കൊണ്ടുവന്ന അവിശ്വാസ പ്രമേയം അദ്ദേഹത്തിന്റെ രാജിയിലേക്ക് നയിച്ചു, ചർച്ച അനിശ്ചിതത്വത്തിൽ തുടരുകയും വോട്ടെടുപ്പ് നടക്കാതിരിക്കുകയും ചെയ്തു.

1990 ലെ വി പി സിംഗ് സർക്കാർ, 1997 ലെ എച്ച് ഡി ദേവഗൗഡ സർക്കാർ, 1999 ലെ അടൽ ബിഹാരി വാജ്പേയി സർക്കാർ എന്നീ സര്‍ക്കാരുകളാണ് അവിശ്വാസ പ്രമേയങ്ങള്‍ അവതരിപ്പിച്ചതിനനുപിന്നാലെ താഴെവീണത്.

1990 നവംബർ ഏഴിന് വി പി സിങ് മന്ത്രി സഭയിൽ അവിശ്വാസ പ്രമേയം അവതരിപ്പിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. രാമക്ഷേത്ര വിഷയത്തിൽ ബിജെപി പിന്തുണ പിൻവലിച്ചതിനെ തുടർന്നാണ് പ്രമേയം പരാജയപ്പെട്ടത്. 346 വോട്ടിനെതിരെ 142 വോട്ടുകൾക്കാണ് പ്രമേയം പരാജയപ്പെട്ടത്.

ഇതിനുസമാനമായി, 1997ൽ, എച്ച് ഡി ദേവഗൗഡ സർക്കാർ ഏപ്രിൽ 11ന് വിശ്വാസവോട്ടെടുപ്പിൽ പരാജയപ്പെട്ടു. 292 എംപിമാർ സർക്കാരിനെതിരെ വോട്ട് ചെയ്തപ്പോൾ 158 എംപിമാർ പിന്തുണച്ചത്. തുടര്‍ന്ന് ദേവഗൗഡയുടെ 10 മാസത്തെ സഖ്യസർക്കാർ വീണു.

1998ൽ അധികാരത്തിലെത്തിയ ശേഷം അടൽ ബിഹാരി വാജ്‌പേയിയും വിശ്വാസ പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചു, 1999 ഏപ്രിൽ 17ന് അഖിലേന്ത്യാ അണ്ണാ ദ്രാവിഡ മുന്നേറ്റ കഴകം (എഐഎഡിഎംകെ) പിൻവലിച്ചതിനെത്തുടർന്ന് ഒരു വോട്ടിന് അദ്ദേഹം പരാജയപ്പെട്ടു.

ഇന്ത്യന്‍ പാര്‍ലമെന്റില്‍ അവതരിപ്പിച്ച അവിശ്വാസ പ്രമേയങ്ങളുടെ പട്ടിക ഇങ്ങനെ:

1. ഓഗസ്റ്റ് 1963 — പ്രധാനമന്ത്രി ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റുവിനെതിരെ 1963 ഓഗസ്റ്റിൽ മൂന്നാം ലോക്‌സഭയിൽ കോൺഗ്രസ് നേതാവ് ആചാര്യ കൃപലാനിയാണ് ആദ്യത്തെ അവിശ്വാസ പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചത്. 1962ലെ യുദ്ധത്തിൽ ചൈനയോട് തോറ്റതിന് തൊട്ടുപിന്നാലെയായിരുന്നു ഇത്. നാല് ദിവസം, 20 മണിക്കൂറിലധികം നീണ്ട ചർച്ചകൾ നടന്നു. ഒടുവിൽ, പ്രമേയം പരാജയപ്പെട്ടു, 62 എംപിമാർ പിന്തുണച്ചപ്പോൾ 347 പേർ എതിർത്തു.

2. സെപ്റ്റംബർ 1964 — ലാൽ ബഹദൂർ ശാസ്ത്രിയുടെ സർക്കാരിനെതിരെ എൻ സി ചാറ്റർജി അവിശ്വാസ പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചു. 1964 സെപ്തംബർ 18ന് വോട്ടെടുപ്പ് നടന്നു, 307 എംപിമാർ പ്രമേയത്തെ എതിർത്ത് വോട്ട് ചെയ്തപ്പോൾ 50 പേർ അനുകൂലിച്ചു. പ്രമേയം പരാജയപ്പെട്ടു.

3. മാർച്ച് 1965 — ലാൽ ബഹദൂർ ശാസ്ത്രി സർക്കാരിനെതിരെ കേന്ദ്രപാറ എംപി എസ് എൻ ദ്വിവേദിയാണ് പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചത്. 1965 മാർച്ച് 16ന് നടന്ന ചർച്ചയിൽ 44 എംപിമാർ പിന്തുണച്ചപ്പോൾ 315 പേർ എതിർത്ത് വോട്ട് ചെയ്തപ്പോൾ പ്രമേയം പരാജയപ്പെട്ടു.

4. ഓഗസ്റ്റ് 1965 — സ്വതന്ത്ര പാർട്ടിയുടെ മുൻ എംപി എം ആർ മസാനി അവിശ്വാസ പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചു. 1965 ഓഗസ്റ്റ് 26ന് വോട്ടെടുപ്പ് നടന്നു, 66 എംപിമാർ പിന്തുണച്ചപ്പോൾ 318 എംപിമാർ പ്രമേയത്തെ എതിർത്തു.

5. ആഗസ്റ്റ് 1966–1966 ജനുവരിയിൽ പ്രധാനമന്ത്രിയായി അധികാരമേറ്റ അക്കാലത്ത് രാജ്യസഭാ എംപിയായിരുന്ന ഇന്ദിരാഗാന്ധി സർക്കാരിനെതിരെ അവിശ്വാസ പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചത് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ എംപി ഹിരേന്ദ്രനാഥ് മുഖർജിയാണ്. പ്രമേയത്തെ 61 എംപിമാർ പിന്തുണച്ചപ്പോൾ 270 എംപിമാർ എതിർത്തതോടെ പ്രമേയം പരാജയപ്പെട്ടു.

6. നവംബർ 1966 — ഇന്ദിരാഗാന്ധിയുടെ സർക്കാർ ഒരു വർഷത്തിനുള്ളിൽ രണ്ടാമത്തെ അവിശ്വാസ പ്രമേയത്തെ നേരിട്ടു, അത് ഭാരതീയ ജൻ സംഘിന്റെ പ്രമുഖ അഭിഭാഷകനും രാഷ്ട്രീയക്കാരനുമായ യു എം ത്രിവേദിയാണ് അവതരിപ്പിച്ചത്. 36 എംപിമാർ പിന്തുണച്ചപ്പോൾ 235 എംപിമാർ എതിർത്ത് വോട്ട് ചെയ്തതോടെ പ്രമേയം പരാജയപ്പെട്ടു.

7. മാർച്ച് 1976 — നാലാം ലോക്‌സഭയിൽ, ഇന്ദിരാഗാന്ധി സർക്കാരിനെതിരെ അടൽ ബിഹാരി വാജ്‌പേയി അവിശ്വാസ പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചു. 1967 മാർച്ച് 20 ന് നടന്ന വിശ്വാസ വോട്ടെടുപ്പിൽ 162 എംപിമാർ സർക്കാരിനെതിരെയും 257 പേർ പിന്തുണച്ചും വോട്ട് ചെയ്തു. സർക്കാരിനെതിരായ അവിശ്വാസ പ്രമേയത്തെ അനുകൂലിച്ച് ഇതുവരെ ചെയ്ത ഏറ്റവും ഉയർന്ന വോട്ടായിരുന്നു ഇത്.

8. നവംബർ 1967 — ഇന്ദിരാഗാന്ധി സർക്കാരിനെതിരെ മധു ലിമായെ അവിശ്വാസ പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചു. 1967 നവംബർ 24ന് നടന്ന വോട്ടെടുപ്പിൽ 88 എംപിമാർ പിന്തുണച്ചപ്പോൾ 215 എംപിമാർ എതിർത്തു തോറ്റു.

9. ഫെബ്രുവരി 1968 — ഇന്ദിരാഗാന്ധി സർക്കാരിനെതിരെ ബൽരാജ് മധോക്ക് അവിശ്വാസ പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചു. 1968 ഫെബ്രുവരി 28ന് നടന്ന വോട്ടെടുപ്പിൽ 75 എംപിമാർ പിന്തുണച്ചപ്പോൾ 215 എംപിമാർ എതിർത്തതോടെ പരാജയപ്പെട്ടു.

10. നവംബർ 1968 — ഭാരതീയ ജനസംഘത്തിന്റെ കൻവർ ലാൽ ഗുപ്ത ഇന്ദിരാഗാന്ധി സർക്കാരിനെതിരെ അവിശ്വാസ പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചു. 1968 നവംബർ 13 ന് നടന്ന വോട്ടെടുപ്പിൽ 90 എംപിമാർ പിന്തുണച്ചപ്പോൾ 222 പേർ എതിർത്തു. പ്രമേയം തോറ്റു.

11. ഫെബ്രുവരി 1969 — കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (മാർക്സിസ്റ്റ്) നേതാവ് പി രാമമൂർത്തി ഇന്ദിരാഗാന്ധിയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള സർക്കാരിനെതിരെ ഒരു പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചു. പ്രമേയത്തെ 86 എംപിമാർ പിന്തുണച്ചപ്പോൾ 215 എംപിമാർ എതിർത്തു. പ്രമേയം പരാജയപ്പെട്ടു.

12. ജൂലൈ 1970 — ഇന്ദിരാഗാന്ധി സർക്കാരിനെതിരെ മധു ലിമായെ ഒരു പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചു. പ്രമേയത്തിന് 137 എംപിമാരുടെ പിന്തുണ ലഭിച്ചു, 243 എംപിമാർ എതിർത്തു. പ്രമേയം പരാജയപ്പെട്ടു.

13. നവംബർ 1973 — ഇന്ദിരാഗാന്ധി സർക്കാരിനെതിരെ സിപിഐ‑എം എംപി ജ്യോതിർമയി ബസു ഒരു പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചു. 251 എംപിമാർ എതിർത്തപ്പോൾ 54 എംപിമാർ പിന്തുണച്ചതോടെ പ്രമേയം പരാജയപ്പെട്ടു.

14. മേയ് 1974 — ജ്യോതിർമയി ബസു വീണ്ടും ഇന്ദിരാഗാന്ധി സർക്കാരിനെതിരെ ഒരു പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചു. 1974 മേയ് 10ന് പ്രമേയം ശബ്ദ വോട്ടിലൂടെ പരാജയപ്പെട്ടു.

15. ജൂലൈ 1974 — ഇന്ദിരാഗാന്ധി സർക്കാരിനെതിരെ ജ്യോതിർമയി ബസു അവിശ്വാസ പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചു. 1974 ജൂലൈ 25 ന് വോട്ടെടുപ്പ് നടന്നു, 63 എംപിമാർ പിന്തുണച്ചപ്പോൾ 297 പേർ എതിർത്തു. പ്രമേയം പരാജയപ്പെട്ടു.

16. മേയ് 1975 — 1975 ജൂൺ 25ന് അടിയന്തരാവസ്ഥ നടപ്പാക്കുന്നതിന് ഒരു മാസത്തിലേറെ മുമ്പ്, ജ്യോതിർമയി ബസു വീണ്ടും അവിശ്വാസ പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചു. 1975 മേയ് ഒമ്പതിന് ശബ്ദവോട്ടോടെ പ്രമേയം പരാജയപ്പെട്ടു.

17. മേയ് 1978 — മൊറാർജി ദേശായി സർക്കാരിനെതിരെ അവിശ്വാസ പ്രമേയം കൊണ്ടുവന്നത് അന്നത്തെ ലോക്‌സഭയിലെ പ്രതിപക്ഷ നേതാവ് സി എം സ്റ്റീഫൻ. 1978 മേയ് 11ന് പ്രമേയം ശബ്ദവോട്ടിലൂടെ പരാജയപ്പെട്ടു.

18. ജൂലൈ 1979 — മൊറാർജി ദേശായി സർക്കാരിനെതിരെ വൈ ബി ചവാൻ അവിശ്വാസ പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചു. ചര്‍ച്ച അനിശ്ചിതത്വത്തിൽ തുടർന്നെങ്കിലും ദേശായി തന്റെ സ്ഥാനം രാജിവച്ച് രാഷ്ട്രീയത്തിൽ നിന്ന് വിരമിച്ചു. പ്രമേയത്തിൽ വോട്ടെടുപ്പ് നടന്നില്ലെങ്കിലും അവിശ്വാസ പ്രമേയത്തെത്തുടർന്ന് ഒരു സർക്കാർ വീണത് ഇതു മാത്രമാണ്.

19. മെയ് 1981 — ഏഴാം ലോക്‌സഭയിൽ ജോർജ് ഫെർണാണ്ടസ് ഇന്ദിരാഗാന്ധി സർക്കാരിനെതിരെ അവിശ്വാസ പ്രമേയം കൊണ്ടുവന്നു. 1981 മേയ് ഒമ്പതിന് വോട്ടെടുപ്പ് നടന്നു. 92 എംപിമാർ പിന്തുണയ്ക്കുകയും 278 എംപിമാർ എതിർക്കുകയും ചെയ്തു. പ്രമേയം പരാജയപ്പെട്ടു.

20. സെപ്തംബർ 1981 — ഇന്ദിരാഗാന്ധി സർക്കാരിനെതിരെ സിപിഐ(എം) എംപി സമർ മുഖർജി പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചു. 1981 സെപ്തംബർ 17ന് വോട്ടെടുപ്പ് നടന്നു, 86 എംപിമാർ പിന്തുണച്ചപ്പോൾ 297 എംപിമാർ എതിർത്തു.

21. ഓഗസ്റ്റ് 1982 — അടിയന്തരാവസ്ഥ നടപ്പാക്കിയപ്പോൾ പാർട്ടി വിട്ട മുൻ കോൺഗ്രസ് നേതാവ് എച്ച്എൻ ബഹുഗുണ ഇന്ദിരാഗാന്ധി സർക്കാരിനെതിരെ അവിശ്വാസ പ്രമേയം കൊണ്ടുവന്നു. 1982 ഓഗസ്റ്റ് 16ന് വോട്ടെടുപ്പ് നടന്നു, 112 എംപിമാർ പിന്തുണച്ചപ്പോൾ 333 പേർ എതിർത്തു. പ്രമേയം പരാജയപ്പെട്ടു.

22. ഡിസംബർ 1987 — സി മാധവ റെഡ്ഡി രാജീവ് ഗാന്ധി സർക്കാരിനെതിരെ അവിശ്വാസ പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചു. 1982 ഡിസംബർ 11ന് പ്രമേയം ശബ്ദവോട്ടോടെ പരാജയപ്പെട്ടു.

23. ജൂലൈ 1992 — പി വി നരസിംഹ റാവു സർക്കാരിനെതിരെ ബിജെപിയുടെ ജസ്വന്ത് സിംഗിന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ അവിശ്വാസ പ്രമേയം കൊണ്ടുവന്നു. 1992 ജൂലൈ 17നാണ് വോട്ടെടുപ്പ് നടന്നത്. 225 എംപിമാർ പിന്തുണച്ചപ്പോൾ 271 എംപിമാർ എതിർത്തു. പ്രമേയം പരാജയപ്പെട്ടു.

24. ഡിസംബർ 1992 — നരസിംഹ റാവുവിനെതിരെ അടൽ ബിഹാരി വാജ്‌പേയി ആ വർഷം രണ്ടാമത്തെ അവിശ്വാസ പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചു. 21 മണിക്കൂർ നീണ്ട സംവാദത്തിന് ശേഷം 1992 ഡിസംബർ 21ന് വോട്ടെടുപ്പ് നടന്നു. 111 എംപിമാർ പിന്തുണച്ചപ്പോൾ 336 എംപിമാർ എതിർത്തതോടെ പ്രമേയം പരാജയപ്പെട്ടു.

25. ജൂലൈ 1993 — നരസിംഹറാവു സർക്കാരിലെ മൂന്നാമത്തെ അവിശ്വാസ പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചത് അജോയ് മുഖോപാധ്യായയാണ്. 18 മണിക്കൂർ നീണ്ട ചർച്ചയ്‌ക്കൊടുവിൽ പ്രമേയം പരാജയപ്പെട്ടു, 265 എംപിമാർ എതിർത്തു, 251 പേർ പിന്തുണച്ചു.

26. ഓഗസ്റ്റ് 2003 — പ്രതിപക്ഷ നേതാവ് സോണിയ ഗാന്ധി അടൽ ബിഹാരി വാജ്പേയി സർക്കാരിനെതിരെ അവിശ്വാസ പ്രമേയം കൊണ്ടുവന്നു. 21 മണിക്കൂർ നീണ്ട ചര്‍ച്ചയ്ക്കു ശേഷം 2003 ഓഗസ്റ്റ് 19ന് പ്രമേയം പരാജയപ്പെട്ടു, 314 എംപിമാർ പ്രമേയത്തെ എതിർത്തു, 189 പേർ പിന്തുണച്ചു.

27. ജൂലൈ 2018 — നരേന്ദ്ര മോഡി സർക്കാരിനെതിരെ തെലുങ്ക് ദേശം പാർട്ടിയുടെ ശ്രീനിവാസ് കെസിനേനിയാണ് ഏറ്റവും പുതിയ അവിശ്വാസ പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചത്. ഏകദേശം 11 മണിക്കൂർ നീണ്ട ചര്‍ച്ചയ്ക്കു ശേഷം, പ്രമേയം 2018 ജൂലൈ 20ന് വോട്ടിനിട്ടു. 135 എംപിമാർ ഇതിനെ പിന്തുണച്ചപ്പോൾ 330 പേർ എതിർത്തു. പ്രമേയം പരാജയപ്പെട്ടു.

Eng­lish Sam­mury: motion of no con­fi­dence His­to­ry in India